PipeScanner als verificatiemiddel in vervangingsbeslissingen van pijpleidingen

Brabant Water vervangt circa 190 kilometer aan distributie- en transportleidingen per jaar als onderdeel van hun vervangingsprogramma. Het selecteren en vervolgens prioriteren van de leidingen moet goed gebeuren om ervoor te zorgen dat het investeringsbudget zo efficiënt mogelijk wordt besteed. Jan Snel, adviseur assetmanagement & asset databeheer, stelt samen met een aantal collega’s het vervangingsprogramma samen.  

Vervangingsprogramma distributieleidingen binnen Brabant Water

In 2022 heeft Brabant Water het vervangingsprogramma distributieleidingen 2025 opgesteld. Het selecteren en prioriteren van de vervanging van distributieleidingen wordt gedaan aan de hand van een aantal verschillende parameters, bijvoorbeeld: 

• Rasmariant: een risicomodel dat op basis van diverse parameters, waaronder materiaal, leeftijd en impact een uitspraak doet over de theoretische restlevensduur; 
• Het aantal storingen;
• Interne signalen van monteurs of medewerkers.

Snel licht toe: “Dit vervangingsprogramma hanteren we enkele jaren. Met de komst van de Pipescanner hebben we de afgelopen twee jaar een extra stuurmiddel om onze vervangingskeuze mede op te baseren. Zo kunnen we bijvoorbeeld middels de verkregen data controleren of de aannames die wij doen op basis van de graadmeters, kloppen. Dit doen we steekproefsgewijs”.

De PipeScanner

Vanuit de samenwerking met Brabant Water ontwikkelde Acquaint een aantal jaar geleden de PipeScanner en in maart 2020 ondertekenden Acquaint en Brabant Water een intentieovereenkomst voor de inzet en continue doorontwikkeling van de PipeScanner. Sindsdien worden er elk jaar gemiddeld 200 scans uitgevoerd door een groep opgeleide monteurs.

“De PipeScanner is compact, eenvoudig in gebruik en kan leidingen uitwendig inspecteren, dus zonder destructieve handelingen. De tool stuurt na een inspectie via de tablet van de monteur de meetdata naar de Cloud-omgeving van Acquaint, welke toegankelijk is middels een online dashboard. De data wordt door Acquaint geanalyseerd en via datzelfde dashboard aan ons beschikbaar gesteld. Een groot voordeel van de PipeScanner is dat onze eigen monteurs op locatie gepland en ongepland de conditie van een leiding kunnen meten, dat geeft flexibiliteit. Door mobiel te werken, wordt voorkomen dat AC buizen ingepakt en centraal verzameld worden, dat scheelt handelingen en rijbewegingen”, aldus Snel.

De PipeScanner is compact, eenvoudig in gebruik en kan leidingen uitwendig inspecteren, dus zonder destructieve handelingen.

Jan Snel – Adviseur Asset Management & Asset Databeheer bij Brabant Water

Toepassing van de PipeScanner door Brabant Water

Er zijn drie scenario’s waarin Brabant Water de PipeScanner toepast: 

1. Na een storing: Hierbij is het doel om direct na een storing te bepalen of dit een lokaal probleem betreft, incidentele oorzaak heeft, of dat de conditie van de leiding slecht is.
2. Exit beoordelingen: Deze scans worden uitgevoerd op leidingen die volgens het vervangingsprogramma vervangen moeten worden. Met de Pipescanner wordt gekeken naar de conditie van de leidingen die uitgenomen zijn. De wens is er om na verloop van tijd op basis van meer data conclusies te trekken over de relatie tussen de theoretische verwachting en de  daadwerkelijke conditie van deze leidingen.
3. Proactieve scans: Het grootste gedeelte van de scans, zo’n 50%, worden uitgevoerd om te prioriteren in de lijst met leidingen die aan vervanging toe zijn of om juist de vervanging van een leiding uit te stellen als de conditie nog goed blijkt. Daarnaast worden deze scans ingezet wanneer er pijpleidingen toegankelijk gemaakt worden door derden (bijvoorbeeld gemeenten) om zo, op termijn, de vervangingsafweging van een pijpleiding voor Brabant Water eenvoudiger te maken.

Snel schetst een voorbeeld van deze laatste situatie, te zien in de afbeelding hieronder: “De gemeente gaf bij ons aan dat zij in een gebied de straat zouden gaan openhalen voor bepaalde werkzaamheden (lichtgroene vlak) en vroegen ons of wij ook mee wilden, oftewel: of wij de leidingen die in dat gebied liggen ook willen vervangen. In deze situatie hebben wij er echter voor gekozen om niet mee te gaan, omdat wij ter hoogte van deze geplande werkzaamheden twee pipescans hebben verricht waaruit bleek dat de conditie voldoende was (lichtgroene vijfhoek). Op basis hiervan doen we de aanname dat de andere AC leidingen ook van een voldoende kwaliteit zijn”.

Op basis van de eerder verkregen data van de PipeScanner hebben we besloten niet mee te gaan tijdens een klus van de gemeente, omdat we konden aannemen dat de kwaliteit van de leiding goed was.

Jan Snel – Adviseur Asset Management & Asset Databeheer bij Brabant Water

PipeScanner en de toekomst

Brabant Water en Acquaint evalueren samen jaarlijks de toegevoegde waarde van de PipeScanner, het gebruik hiervan, ontwikkelingspunten en de samenwerking ‘an sich’. Snel vertelt hierover: “Tot nu toe zijn we tevreden over de PipeScanner en Acquaint. Ook krijgen we positieve feedback van onze monteurs over het gebruik van de PipeScanner. We zien dat Acquaint de PipeScanner heeft door ontwikkelt, zowel hardware- als softwarematig.

Over de toekomst zegt Snel: “Voorlopig willen we gebruik blijven maken van de PipeScanner, want wij geloven dat we middels deze tool slimmere keuzes kunnen maken en ons budget op een zo’n efficiënt mogelijke manier kunnen inzetten. Op deze manier verdienen wij de kosten van het gebruik van de PipeScanner weer terug”.